domingo, 30 de maio de 2021

Lewis Hine

Lewis Hine foi un importante fotógrafo, docente e sociólogo norteamericano nado o 26 de setembro de 1874 en Oshkosh, Estados Unidos, que dedicou a súa obra a capturar a realidade das condicións laborais das clases obreiras, sobre todo de inmigrantes e nenos en fábricas, plantacións e minas de carbón. Fixo isto por medio da fotografía documental e o movemento social realista, ata a súa morte en Nova York no ano 1940, con 66 anos. Estudou socioloxía nas Universidades de Columbia, Nova York e Chicago. Traballou no Comité Nacional contra a Explotación Infantil.

Viviu a segunda revolución industrial, que levou aos Estados Unidos, entre outros países como Francia, Alemaña e Xapón a electricidade e o petróleo. Tamén se empezou a usar a produción en masa e a cadea de montaxe. Expandíronse métodos como o fordismo e o taylorismo. Isto aumentou a explotación aos traballadores, que co tempo tiñan cada vez menos dereitos e unha calidade de vida e condicións laborais moi precarias.


Autorretrato de Lewis Hine, na década dos 1930

https://es.wikipedia.org/wiki/Lewis_Hine#/media/Archivo:Lewis_Hine_selfportrait.jpg


Moitas das súas fotografías tiveron un claro éxito, xa que os traballadores e traballadoras podían sentirse identificados coa mensaxe que transmitían. Por exemplo, as seguintes. Son imaxes mundialmente coñecidas e nas que se mostra a traballadores desempeñando a súa respectiva labor, tanto a obreiros, como fiandeiras e mineiros:

Traballadores no Empire State Building,  fotografada en 1930

https://es.wikipedia.org/wiki/Lunch_atop_a_Skyscraper#/media/Archivo:Lunch_atop_a_Skyscraper.jpg


Esta imaxe mostra un grupo de homes que estaban traballando na construción do Empire State Building, un importante rañaceos  en Nova York, descansando sobre unha viga a centos de metros da cidade, con risco de caer e morrer.

Unha pequena fiandeira na factoría Mollohan Mills, Newberry, Carolina do Sur, fotografada en 1908.

https://www.artesostenible.org/lewis-hine/


Esta imaxe que xa vimos en clase mostra unha nena de pequena idade que xa traballa, probablemente explotada e cunhas condicións moi malas.

Nenos traballando nas minas, fotografada en 1911

http://www.laizquierdadiario.com/Lewis-Hine-retrato-de-la-clase-trabajadora


Podemos observar unha morea de nenos e algún adulto que traballan nunha mina, sendo este un traballo moi duro e mais para persoas desa idade.

Penso que artistas como Lewis son moi necesarios, para reivindicar a través do arte e plasmar a realidade de moitas persoas, dando voz ao proletariado e as súas inxustizas.

 

Webgrafía

·      Lewis Hine. (2020, 27 de marzo). Wikipedia, La enciclopedia libre. Fecha de consulta: 15:52, abril 28, 2021 desde https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Lewis_Hine&oldid=124613000.

·      Palmadessa, Ricardo (2019), “Lewis Hine: retrato de la clase trabajadora”  http://www.laizquierdadiario.com/Lewis-Hine-retrato-de-la-clase-trabajadora

·      Ruiza, M., Fernández, T. y Tamaro, E. (2004). Biografia de Lewis Wickes Hine. En Biografías y Vidas. La enciclopedia biográfica en línea. Barcelona (España). Recuperado de https://www.biografiasyvidas.com/biografia/h/hine.htm el 19 de abril de 2021.

·      Lewis Hine https://www.wikiart.org/es/lewis-hine

domingo, 25 de abril de 2021

A física aria

 

Dende 1933, é dicir, dende o ascenso de Adolf Hitler ao poder, xurdiu en Alemaña unha nova corrente de pensamento científico coñecida como Deutsche Physik (literalmente “física alemá”). Dende os inicios do partido nazi dous físicos, gañadores de premios Nobel, impulsaron o que eles mesmos denominaban como física aria (de raza máis pura e superior). Estes dous grandes científicos eran Philipp Lenard e Johannes Stark, e rexeitaban as ideas de Albert Einstein porque este era xudeu. Mesmo aseguraban que outros científicos, coma Werner Heisenberg, foran corrompidos por esta física “dogmática”. Curiosamente, foros os descubrimentos destes dous científicos os que deron pe á formulación das teorías da mecánica cuántica e da relatividade. 

Dende os comezos do Terceiro Reich, os dous protagonistas desta historia se uniron ao partido nazi, e expulsaron tanto as ideas de científicos xudeus coma aos propios científicos xudeus. Porén, alguns físicos e profesores, coma Max Plank, ignoraron completamente a situación do seu país e continuaron o seu traballo coma se nada pasase. Cerca do 99% dos profesores universitarios continuaron o seu traballo e non se rebelaron contra a nova física imposta. Volvendo aos protagonistas desta historia, estes continuaron traballando de científicos. Stark conseguiu controlar a totalidade do desenvolvemento científico do país, e cortou os fondos para todas as investigacións relacionadas coa relatividade e a mecánica cuántica. El e os seus colegas regresaron a ideas antigas, coma a do éter. Mentres que no resto do mundo se traballaba coa física moderna, os alemáns tentaban transformar turba en ouro (literalmente). Curiosamente, esta física aria xamais podería levar á construción da primeira bomba atómica.

Pero este imperio chegou ao seu fin, e estes dous científicos foron xulgados. Philipp Lenard foi absolto pola súa idade (de feito morreu en 1947), pero Johannes Stark sí que foi xulgado. Recibiu unha curta condena de catro anos en prisión polos seus crimes, e despois continuou coa súa vida ata 1957.

Alejandro Tato Rodríguez

 

Bibliografía

-       “Ciencia y nazismo”, de Martí Domínguez, Universitat de València, dispoñible en https://metode.es/revistas-metode/monograficos/ciencia-y-nazismo-2.html

-       “Deutsche Physik”, de Wikipedia, la enciclopedia libre, dispoñible en https://en.wikipedia.org/wiki/Deutsche_Physik

-       “Johannes Stark” de Wikipedia, la enciclopedia libre, dispoñible en https://en.wikipedia.org/wiki/Johannes_Stark#Affiliation_with_Nazism

-       “Los físicos cómplices de Hitler”, de Mario Viciosa, dispoñible en https://www.elmundo.es/ciencia/2014/12/27/549d560d268e3e1e4f8b4584.html

-       “Nazismo, ciencias y utopía”, de Christian Ingrao, dispoñible en https://metode.es/wp-content/uploads/2019/09/102ES-ingrao-nazism-ciencias-utopia.pdf

-       “Philipp Lenard”, de Wikipedia, la enciclopedia libre, dispoñible en https://en.wikipedia.org/wiki/Philipp_Lenard#Deutsche_Physik

-       IMAXE:

“Johannes Stark”, de THE NOBEL PRIZE, dispoñible en https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1919/stark/facts/

ETA

 

“ETA fue una organización terrorista nacionalista [radical e independentista] vasca”. Esto es exactamente la primera frase de la Wikipedia si ponemos ETA. Personalmente esto era lo poco, por no decir único yo que sabía de ETA, hasta hace nada. Por eso me parece un tema interesante de comentar a nuevas generaciones.

Las siglas de la organización fundada en 1968, durante la dictadura franquista, tienen un significado: Euskadi Ta Askatasuna; lo que se traduce por “País Vasco y libertad”. A sus integrantes les llaman atakideak que significa: miembro de ETA en euskera y en castellano se les dice «etarras».

En ETA había dos ramas, la ETA militar y la ETA político-militar. Esta segunda declaró una tregua tras el intento de golpe de Estado del 23 de febrero de 1981. Durante el período de ETA hubo varios presidentes en España: Aznar, Franco, Zapatero o Rajoy.

Esta organización terrorista mató a mucha gente. Pienso que muchas de las nuevas generaciones tenemos una idea errónea de lo que fueron aquellas muertes. Murieron casi 1.000 personas, en concreto 854(según la Euskadi Ta Askatasuna - Wikipedia, la enciclopedia libre). Toda esta gente murió asesinada, con un tiro en la nuca, en la cabeza o en el corazón. Murieron una a una casi, ETA no solía poner bombas, si puso alguna pero no era lo normal. También hubo 86 secuestros y al rededor de 3000 heridos.

Algunos de los datos más recientes y relevantes son:

- El 28 de febrero de 2010 fue detenido el último jefe militar de ETA

-  El 28 de diciembre de 2013 los presos de ETA reconocen por primera vez el daño causado a las víctimas, aceptan su responsabilidad en el conflicto y la legislación penitenciaria española.

Hace menos de un mes Aznar, uno de los presidentes de la nación española cuando estuvo activa ETA, fue entrevistado por Jordi Évole para La Sexta. Creo que es interesante esta entrevista, trata más temas ademas de ETA. Aquí dejo el enlace: Lo de Évole con Jordi Évole: Programas, noticias y mejores momentos (lasexta.com)  donde se puede ver la entrevista por trozos, no toda seguida ya que no está publicada en ningún sitio completa. ETA entró en la conversación por medio del atentado del 11M, unos días antes de las elecciones. El 11 de marzo de 2004 sucedieron una serie de ataques terroristas en cuatro trenes de la red de  Cercanías de Madrid llevados a cabo por una célula terrorista de tipo yihadista. Al principio se pensó que había sido ETA a pesar de no ser su forma de actuar.

Laura Viz


Referencias bibliográficas

·      “Euskadi Ta Askatasuna”, Wikipedia, la enciclopedia libre disponible en: Euskadi Ta Askatasuna 

·      “El terrorismo en España”, del Gobierno de España, Libro 2º de Bachiller, disponible en  UD2 Terrorismo_en_Espana_ALUMNOS_126200045 (1).pdf

·      Izquierdo, Belén, “Eskadi Ta Askatasuna”, disponible en: Izquierdo_ETA (1).pdf

luns, 1 de febreiro de 2021

O Tío Sam


A ilustración é un elemento que acompañou a humanidade dende os seus primeiros pasos. Xa na prehistoria pintabamos nas cavernas e ese camiño seguiu con nós ata hoxe en día. Indubidablemente, a ilustración é unha parte fundamental da nosa sociedade. 

O Tío Sam é un dos afiches máis famosos da historia e o representante dunha das maiores potencias: os Estados Unidos. Esta ilustración foi creada por primeira vez no 1916, co slogan “Que estás a facer para prepararte?”, pero a versión definitiva foi deseñada no 1917, repartíndose dela máis de 4 millóns de panfletos polos EEUU. Foi creada por James Mortgomery Flagg, un recoñecido ilustrador que fixo máis de 46 carteis para o goberno federal. 

Ten varias teorías que definen a súa orixe, pero a considerada oficial é a do carniceiro Samuel Wilson. Este, ao que chamaban Uncle Sam, encargábase de repartir comida aos soldados da guerra anglo–estadounidense de 1812. Esta era distribuída en barrís que tiñan as súas iniciais (US) gravadas, mesturándose coa idea de que estas proviñan de United States, levou a asocialo cos EEUU. 

Para facer a imaxe, Flagg inspirouse nun afiche británico coa mesma postura e slogan, que representaba a Lord Kitchener (militar e político británico). 

Who was Lord Kitchener? Lord Kitchener was the famous army commander whose face was used on famous recruiting posters for World War I. (curriculumvisions.com)


Modificoulle a cara, sendo el o modelo, e engadiulle motivos estadounidenses, como a copa coas estrelas. 

Rematou representando un home vello con barba branca de chibo e xesto severo. 

Aínda así, non foi a única imaxe representativa dos EEUU. Por exemplo, Columbia era a súa versión feminina, pero foi substituída pola da estatua da liberdade dende os anos 20. 

Bother Jinathan: “What’s the story of Uncle Sam?” De Quora, dispoñible en: What's the story of Uncle Sam? - Quora 


Outro exemplo máis vello, foi Bother Jinathan, alegoría ao capitalismo dos S.XIII – S.XIX. 

O tío Sam é un referente cultural e de identidade dos EEUU, sendo a mesma representación deles e o seu goberno, e unha das ilustracións máis importantes da historia. 

Laura Otero

4º ESO A


Referencias bibliográficas

-“Estados Unidos: 100 años del afiche del Tío Sam, ¿cuál es la historia detrás de la icónica imagen?" De BBC Mundo, dispoñible en: Estados Unidos: 100 años del afiche del Tío Sam, ¿cuál es la historia detrás de la icónica imagen? - BBC News Mundo 

-Tío Sam, de Wikipedia, dispoñible en: Tío Sam - Wikipedia, la enciclopedia libre 



luns, 11 de maio de 2020

8 de maio de 1945: derrota da Alemaña nazi

O mariscal de campo Wilhelm Keitel asina a rendición do III Reich

O 8 de maio de 1945 rematou a II Guerra Mundial en Europa: o III Reich, derrotado nun conflito do que era responsable, rendiuse.
Aínda que de forma distinta á que estaba prevista por mor da pandemia, este ano tamén se conmemorou o que en Alemaña se coñece como Día da Liberación. Os medios de comunicación e as redes sociais fixéronse eco do acontecemento.
Unha das facetas da II Guerra Mundial, da que soamente nos últimos anos se empezou a falar, foi da utilización da violencia sexual contra as mulleres como “arma” de guerra. Desgraciadamente, nin foi a primeira vez nin foi a última vez na Historia na que se empregou esta “arma”. Sobre este tema podes ler, por exemplo, un artigo de Jackeline Fernández, datado en 2017: “La violencia sexual contra mujeres y niñas: arma de guerra y tortura.

martes, 5 de maio de 2020

Mauthausen

A foto que encabeza esta entrada data do 5 de abril de 1945. Hoxe cúmprense, xa que logo, 75 anos da liberación de Mauthausen, campo de concentración nazi no que estiveron internados moitos republicanos españois (a pancarta da entrada ao campo é moi significativa). Derrotados na Guerra Civil, moitos morreron. Todos (e todas, porque houbo mulleres noutros campos) foron rexeitados pola ditadura franquista, que non soamente se desentendeu deles, senón que facilitou o seu exterminio. Así queda de manifesto no libro Los últimos españoles de Mauthausen (Barcelona, Ediciones B, 2015), do xornalista Carlos Hernández, que ven de publicar un interesante artigo sobre esta cuestión (Las pruebas de la responsabilidad franquista en la deportación de españoles a campos nazis, a 75 años de su liberación”).

venres, 27 de marzo de 2020

A toda leche


A toda leche (2005-Actualidade) é un canal de youtube español dedicado a temas de historia e política dunha maneira humorística. O nome do canal fai referencia á expresión “a toda leche”, xa que os seus vídeos son de moi corta duración.
“Hooola, muy buenos días...” é a presentación coa cal Rubén González (Lechero fett), creador e narrador principal do canal, comeza todos os vídeos. Tamén conta coa participación de Patri, ilustradora do canal, e Ángel, guionista e editor do mesmo.
Na actualidade, o canal ten máis de 100.000 subscriptores é máis de 400 vídeos de gran variedade. O máis visto é Territorios de ESPAÑA que NO conoces.
Dispoñible en 
Co contenido do canal Lechero Fett intenta axudar a moitos estudantes españois, pero principalmente aos de 2º de bacharelato, resumindo todos os temas da asignatura de Historia para o exame de selectividade “Es época de resoplidos, encerronas con apuntes y algún que otro ataque de ansiedad entre los alumnos [...] resumimos todos los temas de la asignatura de Historia para echar un cable a la chavalería”.
Na miña conclusión o canal A toda leche pode ser de moita axuda para todos os estudantes, pero non a definitiva ao tratar os temas brevemente.
Santyago Orozco
4º ESO C

Redes sociais:
A toda leche. Historia con humor. Dispoñible en https://www.youtube.com/user/Lechero
Vídeos de la leche. Dispoñible en https://videosdelaleche.com/