A física aria

 

Dende 1933, é dicir, dende o ascenso de Adolf Hitler ao poder, xurdiu en Alemaña unha nova corrente de pensamento científico coñecida como Deutsche Physik (literalmente “física alemá”). Dende os inicios do partido nazi dous físicos, gañadores de premios Nobel, impulsaron o que eles mesmos denominaban como física aria (de raza máis pura e superior). Estes dous grandes científicos eran Philipp Lenard e Johannes Stark, e rexeitaban as ideas de Albert Einstein porque este era xudeu. Mesmo aseguraban que outros científicos, coma Werner Heisenberg, foran corrompidos por esta física “dogmática”. Curiosamente, foros os descubrimentos destes dous científicos os que deron pe á formulación das teorías da mecánica cuántica e da relatividade. 

Dende os comezos do Terceiro Reich, os dous protagonistas desta historia se uniron ao partido nazi, e expulsaron tanto as ideas de científicos xudeus coma aos propios científicos xudeus. Porén, alguns físicos e profesores, coma Max Plank, ignoraron completamente a situación do seu país e continuaron o seu traballo coma se nada pasase. Cerca do 99% dos profesores universitarios continuaron o seu traballo e non se rebelaron contra a nova física imposta. Volvendo aos protagonistas desta historia, estes continuaron traballando de científicos. Stark conseguiu controlar a totalidade do desenvolvemento científico do país, e cortou os fondos para todas as investigacións relacionadas coa relatividade e a mecánica cuántica. El e os seus colegas regresaron a ideas antigas, coma a do éter. Mentres que no resto do mundo se traballaba coa física moderna, os alemáns tentaban transformar turba en ouro (literalmente). Curiosamente, esta física aria xamais podería levar á construción da primeira bomba atómica.

Pero este imperio chegou ao seu fin, e estes dous científicos foron xulgados. Philipp Lenard foi absolto pola súa idade (de feito morreu en 1947), pero Johannes Stark sí que foi xulgado. Recibiu unha curta condena de catro anos en prisión polos seus crimes, e despois continuou coa súa vida ata 1957.

Alejandro Tato Rodríguez

 

Bibliografía

-       “Ciencia y nazismo”, de Martí Domínguez, Universitat de València, dispoñible en https://metode.es/revistas-metode/monograficos/ciencia-y-nazismo-2.html

-       “Deutsche Physik”, de Wikipedia, la enciclopedia libre, dispoñible en https://en.wikipedia.org/wiki/Deutsche_Physik

-       “Johannes Stark” de Wikipedia, la enciclopedia libre, dispoñible en https://en.wikipedia.org/wiki/Johannes_Stark#Affiliation_with_Nazism

-       “Los físicos cómplices de Hitler”, de Mario Viciosa, dispoñible en https://www.elmundo.es/ciencia/2014/12/27/549d560d268e3e1e4f8b4584.html

-       “Nazismo, ciencias y utopía”, de Christian Ingrao, dispoñible en https://metode.es/wp-content/uploads/2019/09/102ES-ingrao-nazism-ciencias-utopia.pdf

-       “Philipp Lenard”, de Wikipedia, la enciclopedia libre, dispoñible en https://en.wikipedia.org/wiki/Philipp_Lenard#Deutsche_Physik

-       IMAXE:

“Johannes Stark”, de THE NOBEL PRIZE, dispoñible en https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1919/stark/facts/

Fútbol e política

A mediados do mes de setembro, as redes sociais e a prensa dixital deron conta dun vídeo producido por un importante equipo de fútbol alemán, o Borussia Dormund.

Fonte: “El BorussiaDortmund se mofa de la ultraderecha: "Fútbol y nazis no encajan", 20minutos.es, 25 de setembro de 2017

O vídeo, titulado Elfútbol y los nazis no combinan, está directamente relacionado cos resultados das eleccións alemás do 24 de setembro, nas que por primeira vez dende 1945, un partido de ultradereita, emparentado cos neonazis, entra no Bundestag, o Parlamento Alemán.

Ese partido chámase Alternativa para Alemaña. Maniféstase antiinmigración, especialmente se se trata de poboación de relixión musulmá. A fotografía seguinte utiliza unha realidade existente nalgunhas tradicións islamistas —o “burka”— enfrontándoa a unha tradición supostamente alemá. Utilízase o burka como modelo de forma conscente porque é algo rexeitado, mesmo prohibido, en moitos países occidentais. Non é difícil, por outra banda, afirmar que o uso da fotografía de dúas mulleres (alemás) en bikini é un exemplo de sexismo.

Propaganda electoral da Alternativa para Alemaña. Berlín, agosto de 2017

Pero volvamos ao vídeo. Vemos un campo de deporte no que un reducido grupo de persoas xogan ao fútbol baixo a dirección dun home. A súa estética é paramilitar, visten con roupas propias de grupos da ultradereita: cabezas rapadas (skinheads), cazadora bomber e botas militares. Esa estética lembra a dos neonazis, emparentados co movemento fascista alemá dos anos trinta do século XX. O “xefe” non dirixe, dá ordes; berra, non fala. De feito, cando ao final do vídeo ese xefe recibe un balonazo, a marca que lle queda na súa cara debuxa un bigote semellante ao do Führer, Adolf Hitler. Por outra banda, a bandeira que enarboran os protagonistas do vídeo, negra, branca e vermella, rememora as cores da do II Reich (1871-1918), recuperadas por Hitler para deseñar o estandarte do Imperio nazi (1933-1945). Non inclúe a esvástica porque os símbolos nazis están prohibidos en Alemaña dende o final da II Guerra Mundial.

O vídeo remata coa frase “Xuntos contra o racismo”. Non é difícil relacionar a política antiinmigratoria do partido Alternativa para Alemaña coa xenofobia. Xenofobia que en tempos do nazismo adoptou forma de antisemitismo, que está detrás do Holocausto, a morte de seis millóns de xudeos (e outros grupos étnicos, políticos, sociais, etc) nos campos de exterminio.

A manifestación política do Borussia Dortmund non é unha excepción dentro do deporte alemán. Carles Viñas e Natxo Parra veñen de publicar un libro sobre o St. Pauli, un equipo da segunda división do fútbol xermánico: ST Pauli. Otro fútbol esposible. Este libro presenta a ese club implicado en numerosas iniciativas sociais grazas ao que, a pesar do seu “escaso éxito deportivo”, conta cunha afición que sobrepasa os límites do barrio da cidade alemá de Hamburgo ao que pertence: existen máis de 500 "peñas" repartidas por todo o mundo.

 Fonte: http://capitanswing.com/libros/st-paul

En España son frecuentes os pronunciamentos do mundo deportivo en contra do racismo. Pero hai poucos días coñecimos a manifestación dun equipo de fútbol ante un acontecemento político doutro carácter. O 20 de setembro, o FC Barcelona,  que se di “més que un club”, publicou na súa web un comunicado no que dicía que, “fiel en su compromiso histórico con la defensa del país, de la democracia, de la libertad de expresión” se manifestaba partidario “del derecho a decidir”, en relación co referendo sobre a independencia de Cataluña.

Fontes:

-Comunicado del FC Barcelona, fcbarcelona.es, 20 de setembro de 2017.

https://www.fcbarcelona.es/club/noticias/2017-2018/comunicado-fc-barcelona-20-09-2017. (Descargado 29 de setembro de 2017).

-“El Borussia Dortmund se mofa de la ultraderecha: "Fútbol y nazis no encajan", 20minutos.es, 25 de setembro de 2017. http://m.20minutos.es/deportes/noticia/borussia-dortmund-mofa-ultraderecha-futbol-nazis-3143633/0/ (Descargado 29 de setembro de 2017).

-St. Pauli. Otro fútbol es posible, http://capitanswing.com/libros/st-pauli/. (Descargado 29 de setembro de 2017).