xoves, 28 de setembro de 2017

Fútbol e política


A mediados do mes de setembro, as redes sociais e a prensa dixital deron conta dun vídeo producido por un importante equipo de fútbol alemán, o Borussia Dormund.

O vídeo, titulado Elfútbol y los nazis no combinan, está directamente relacionado cos resultados das eleccións alemás do 24 de setembro, nas que por primeira vez dende 1945, un partido de ultradereita, emparentado cos neonazis, entra no Bundestag, o Parlamento Alemán.
Ese partido chámase Alternativa para Alemaña. Maniféstase antiinmigración, especialmente se se trata de poboación de relixión musulmá. A fotografía seguinte utiliza unha realidade existente nalgunhas tradicións islamistas —o “burka”— enfrontándoa a unha tradición supostamente alemá. Utilízase o burka como modelo de forma conscente porque é algo rexeitado, mesmo prohibido, en moitos países occidentais. Non é difícil, por outra banda, afirmar que o uso da fotografía de dúas mulleres (alemás) en bikini é un exemplo de sexismo.

Propaganda electoral da Alternativa para Alemaña. Berlín, agosto de 2017

Pero volvamos ao vídeo. Vemos un campo de deporte no que un reducido grupo de persoas xogan ao fútbol baixo a dirección dun home. A súa estética é paramilitar, visten con roupas propias de grupos da ultradereita: cabezas rapadas (skinheads), cazadora bomber e botas militares. Esa estética lembra a dos neonazis, emparentados co movemento fascista alemá dos anos trinta do século XX. O “xefe” non dirixe, dá ordes; berra, non fala. De feito, cando ao final do vídeo ese xefe recibe un balonazo, a marca que lle queda na súa cara debuxa un bigote semellante ao do Führer, Adolf Hitler. Por outra banda, a bandeira que enarboran os protagonistas do vídeo, negra, branca e vermella, rememora as cores da do II Reich (1871-1918), recuperadas por Hitler para deseñar o estandarte do Imperio nazi (1933-1945). Non inclúe a esvástica porque os símbolos nazis están prohibidos en Alemaña dende o final da II Guerra Mundial.
O vídeo remata coa frase “Xuntos contra o racismo”. Non é difícil relacionar a política antiinmigratoria do partido Alternativa para Alemaña coa xenofobia. Xenofobia que en tempos do nazismo adoptou forma de antisemitismo, que está detrás do Holocausto, a morte de seis millóns de xudeos (e outros grupos étnicos, políticos, sociais, etc) nos campos de exterminio.

A manifestación política do Borussia Dortmund non é unha excepción dentro do deporte alemán. Carles Viñas e Natxo Parra veñen de publicar un libro sobre o St. Pauli, un equipo da segunda división do fútbol xermánico: ST Pauli. Otro fútbol esposible. Este libro presenta a ese club implicado en numerosas iniciativas sociais grazas ao que, a pesar do seu “escaso éxito deportivo”, conta cunha afición que sobrepasa os límites do barrio da cidade alemá de Hamburgo ao que pertence: existen máis de 500 "peñas" repartidas por todo o mundo.



En España son frecuentes os pronunciamentos do mundo deportivo en contra do racismo. Pero hai poucos días coñecimos a manifestación dun equipo de fútbol ante un acontecemento político doutro carácter. O 20 de setembro, o FC Barcelona,  que se di “més que un club”, publicou na súa web un comunicado no que dicía que, “fiel en su compromiso histórico con la defensa del país, de la democracia, de la libertad de expresión” se manifestaba partidario “del derecho a decidir”, en relación co referendo sobre a independencia de Cataluña.

Fontes:
-Comunicado del FC Barcelona, fcbarcelona.es, 20 de setembro de 2017.
-“El Borussia Dortmund se mofa de la ultraderecha: "Fútbol y nazis no encajan", 20minutos.es, 25 de setembro de 2017. http://m.20minutos.es/deportes/noticia/borussia-dortmund-mofa-ultraderecha-futbol-nazis-3143633/0/ (Descargado 29 de setembro de 2017).
-St. Pauli. Otro fútbol es posible, http://capitanswing.com/libros/st-pauli/. (Descargado 29 de setembro de 2017).




domingo, 24 de setembro de 2017

12 de outubro

Retrato de Cristóbal Colón, obra de Ghirlandaio (c. 1520)

Benvida, benvido a este curso 2017/2018, que comenzamos cunha noticia da prensa. Nos primeiros días de clase, cando falamos do calendario, fixemos unha referencia ao 12 de outubro, en España Festa Nacional, día que se refire á xornada de 1492 na que Cristobal Colón chegou a América. É unha data e un acontecemento que resultan conflitivos en moitos lugares.
Recentemente, aparece una prensa a seguinte noticia. Se te animas a comentala, observa que aparecen conceptos como xenocidio, federal, confederal, entre outros.
“En estos días se rifan polémicas históricas en Estados Unidos y le ha tocado a Cristóbal Colón. El Ayuntamiento de Los Ángeles votó este miércoles a favor de cambiarle el nombre a la fiesta de Columbus Day, el día de Cristóbal Colón, por el de Indigenous People’s Day, o día de los pueblos indígenas. La decisión llega después de años de insistencia de grupos indígenas que ven a Colón como un genocida que acabó con su cultura. Los Ángeles no es la primera ciudad en adoptar este gesto, pero sí la más grande.
El Día de Colón se celebra el segundo lunes de octubre y es fiesta federal en todo Estados Unidos desde 1937. La decisión de Los Ángeles no cambia el estatus de fiesta federal, lo que hace es cambiar el nombre del día en el calendario de la ciudad. A partir de ahora, ese día ya no se celebra la llegada de Colón al Caribe, sino “los pueblos indígenas, aborígenes y nativos”. El gesto está lleno de simbolismo, especialmente en un momento en que Estados Unidos debate dónde está el límite de los símbolos del pasado.
La propuesta la llevó al Ayuntamiento el concejal Mitch O’Farrell. Es miembro de la tribu Wyandotte y creció en Oklahoma. O’Farrell es la voz de cualquier causa de los pueblos indígenas en el Ayuntamiento. En defensa de su propuesta, no duda en compararlo con la retirada de los símbolos confederados en el sur de Estados Unidos. “Las atrocidades cometidas (por Colón) no son nada que haya que celebrar”, dijo O’Farrell, citado por Los Angeles Times. (…)
La oposición a la medida la ha llevado principalmente la comunidad italiana de Los Ángeles, que siente a Colón tan propio como los españoles y ven la celebración de ese día como una fiesta de la herencia italiana en América. (…)”

Pablo Ximénez de Sandoval, “Los Ángeles convierte el día de Colón en la fiesta de los Pueblos Indígenas”, elpais.com, 31.8.2017.


Outras noticias relacionadas:

venres, 19 de maio de 2017

Valle Inclán, Primo de Rivera e José Antonio

Cartel de Martes de Carnaval, 
do Centro Dramático Galego

Na escena sexta de Martes de carnaval, obra que vistes hai uns días en Santiago, Valle Inclán escribiu:
“EL CAPITÁN: ¡Mi general, hay que decidirse, y montar a caballo!
EL GENERAL: Redactaré un manifiesto al país. ¡Me sacrificaré una vez más por la Patria, por la Religión y por la Monarquía! Las figuras más ilustres del generalato y los jefes con mando de tropas, celebramos recientemente una asamblea… Faltó mi aquiescencia: ¡Con ella ya se hubiera dado el golpe!
EL CAPITÁN: El golpe sólo puede darlo usted.
EL GENERAL: Naturalmente, yo soy el único que inspira confianza en las altas esferas. Allí saben que puedo ser un viva la Virgen, pero que soy un patriota y que sólo me mueve el amor a las Instituciones. Eso mismo de que soy un viva la Virgen prueba que no me guía la ambición, sino el amor a España. Yo sé que esa frase ha sido pronunciada por una Augusta Persona. ¡Un viva la Virgen, señora, va a salvar el Trono de San Fernando!
EL CAPITÁN: Mi general, usted, si se decide y lo hace, tendrá estatuas en cada plaza”.


O xeneral está inspirado en Miguel Primo de Rivera, ditador español entre 1923 e 1929. Un dos seus primeiros manifestos, do 22 de setembro de 1923, lembra ás palabras escritas por Valle Inclán:
“Al país y al ejército. Españoles:
Ha llegado para nosotros el momento más temido que esperado (porque hubiéramos querido vivir siempre en la legalidad y que ella rigiera sin interrupción la vida española) de recoger las ansias, de atender el clamoroso requerimiento de cuantos amando la Patria no ven para ella otra salvación que libertarla de los profesionales de la política, de los hombres que por una u otra razón nos ofrecen el cuadro de desdichas e inmoralidades que empezaron el año 98 y amenazan a España con un próximo fin trágico y deshonroso. La tupida red de la política de concupiscencias ha cogido en sus mallas, secuestrándola, hasta la voluntad real. Con frecuencia parecen pedir que gobiernen los que ellos dicen no dejan gobernar, aludiendo a los que han sido su único, aunque débil freno, y llevaron a las leyes y costumbres la poca ética sana, el tenue tinte de moral y equidad que aún tienen ; pero en la realidad se avienen fáciles y contentos al turno y al reparto y entre ellos mismos designan la sucesión.
Pues bien, ahora vamos a recabar todas las responsabilidades y a gobernar nosotros u hombres civiles que representen nuestra moral y doctrina. Basta ya de rebeldías mansas, que sin poner remedio a nada, dañan tanto y más a la disciplina que está recia y viril a que nos lancemos por España y por el Rey.
Este movimiento es de hombre: el que no sienta la masculinidad completamente caracterizada, que espere en un rincón, sin perturbar los días buenos que para la Patria preparamos. ESPAÑOLES: ¡VIVA ESPAÑA Y VIVA EL REY!.
No tenemos que justificar nuestro acto, que el pueblo sano demanda e impone. Asesinatos de prelados, ex gobernadores, agentes de la autoridad, patronos, capataces y obreros; audaces e impunes atracos; depreciación de moneda; francachela de millones de gastos reservados; sospechosa política arancelaria por la tendencia, y más porque quien la maneja hace alarde de descocada inmoralidad; rastreras intrigas políticas tomando por pretexto la tragedia de Marruecos; incertidumbre ante este gravísimo problema nacional; indisciplina social, que hace el trabajo ineficaz y nulo, precaria y ruinosa la producción agrícola e industrial; impune propaganda comunista; impiedad e incultura; justicia influída por la política; descarada propaganda separatista; pasiones tendenciosas alrededor del problema de las responsabilidades y..., por último, seamos justos, un solo tanto a favor del Gobierno, de cuya savia vive hace nueve meses merced a la inagotable bondad del pueblo español, una débil e incompleta persecución al vicio del juego”.


Afonso XIII e Miguel Primo de Rivera

Na charla de Rafael Pillado, que visitou o Instituto o pasado 9 de maio, escoitamos falar das “cartillas de racionamiento” que existiron na primeira década da ditadura franquista. Franco fixo de José Antonio Primo de Rivera, fillo de Miguel e fundador de Falange Española —partido fascista español—, un dos referentes ideolóxicos da ditadura. En clase vimos ou veremos unha desas “cartillas de racionamiento” na que aparece un selo coa cara de José Antonio Primo de Rivera.

martes, 9 de maio de 2017

Rafael Pillado Lista visita o IES do Milladoiro



O martes 9 de maio Rafael Pillado Lista visitou o Instituto compartir unha hora de clase co alumnado de Historia de 4º da ESO. Rafael Pillado, xubilado da antiga Empresa Nacional Bazán, actualmente Navantia, traballou durante moitos anos nos asteleiros ferroláns, onde entrou como aprendiz a mediados da década dos anos cincuenta do século XX. Polo seu compromiso coa defensa dos dereitos dos traballadores e a súa militancia política antifranquista sufriu varias detencións. 

A raíz dos sucesos do 10 de Marzo de 1972, foi condenado polo Tribunal da Orde Pública a sete anos de prisión, dos que cumpliu catro grazas a que se beneficiou dunha das amnistías en tempos da Transición. 

Na actualidade, segue mantendo unha intensa actividade sociocultural e política a través da Asociación Fuco Buxán.



luns, 1 de maio de 2017

1º de Maio de 1977: legalización dos sindicatos en España


Ano e medio despois da morte de Francisco Franco, os sindicatos foron legalizados en España. As organizacións sindicais foran prohibidas, perseguidas e represaliadas durante a ditadura franquista. Moitas das súas militantes sufriron penas de prisión e, mesmo, executadas polo simple feito de loitar a prol dos dereitos laborais e democráticos.
A Constitución actual, aprobada en referendo o 6 de decembro de 1978, recoñece no seu artigo 28 que todas as persoas temos dereito a sindicarnos libremente. Pola súa banda, o artigo 7 establece que os sindicatos de traballadores e as asociacións empresariais contribúen á defensa e promoción dos intereses económicos e sociais que lles son propios. 

Hoxe, corenta anos despois da súa legalización, os sindicatos celebran o 1º de Maio, Día Internacional do Traballo, que conmemora unha folga de 1886, convocada en defensa da xornada laboral de oito horas. Como consecuencia do conflito, varios traballadores anarquistas foron asesinados polo goberno dos Estados Unidos. Convertíronse nos "Mártires de Chicago".